Τα Θέματα ήταν μεγάλες διοικητικές περιφέρειες στις οποίες χωρίστηκε η αυτοκρατορία. Στην Ιστορία μάθαμε ότι αυτό έγινε από τον Λέοντα Γ' τον Ίσαυρο και επεκτάθηκε από τους αυτοκράτορες της Μακεδονικής Δυναστείας. Οι ιστορικοί, όμως πιστεύουν ότι τα Θέματα δημιουργήθηκαν αρχικά από τη δυναστεία του Ηράκλειου.
Διοικητής του Θέματος ήταν ένας στρατηγός, ο οποίος ασκούσε και στρατιωτικά και διοικητικά καθήκοντα. Σε αυτόν υπάγονταν ο πρωτονοτάριος του θέματος (ο πολιτικός διοικητής), ο πραίτωρ του θέματος (ο δικαστής) και ο χαρτουλάριος του θέματος (ο στρατολόγος του θέματος). Ο στρατηγός δεν είχε απεριόριστη εξουσία, καθώς οι υφιστάμενοί του μπορούσαν να απευθύνονται άμεσα στον αυτοκράτορα για ένα ζήτημα που αφορούσε το Θέμα τους.
Κατά περιόδους ο αριθμός των Θεμάτων μεταβαλλόταν, ανάλογα με τις ανάγκες και τις εδαφικές απώλειες ή προσαρτήσεις. Οι επόμενοι χάρτες παρουσιάζουν τα Θέματα σε τρεις περιόδους: τον 7ο, τον 10ο και τον 11ο αιώνα:
(κλικ στις εικόνες για άνοιγμα στο κανονικό τους μέγεθος)
πηγές:
.JPG)
